Nicaragua |
sep 2021
Bron: John Perry 
afgj/nicanotes 9 september 2021 ~~~

Volgens Reuters [1], toen Daniel Ortega’s regering “begon met het arresteren van presidentskandidaten”, “glipten tienduizenden mensen naar ballingschap” in de Verenigde Staten of Costa Rica. In het artikel, Verloren hoop: Ortega’s onderdrukking in Nicaragua zet aan tot snel groeiende exodus, zegt de Nicaraguaanse ‘activist’ Jesus Adolfo Tefel dat hij vreesde voor arrestatie indien hij in het land zou blijven. Maar zijn er werkelijk mensen Nicaragua ontvlucht vanwege de arrestaties die hebben plaatsgevonden in de aanloop naar de verkiezingen in november, of zeggen ze dat maar om de meest voor de hand liggende redenen?

Het artikel van Reuters is klassieke propaganda, waarbij verbanden worden gelegd tussen zaken die in de praktijk niet met elkaar in verband staan, maar wel zo kunnen worden opgevat. Ten eerste beweren migranten natuurlijk dat ze vervolgd worden, wanneer ze (naar ze hopen) asiel krijgen in het land waar ze proberen binnen te komen. Maar de enige recente arrestaties in Nicaragua waren van prominente vertegenwoordigers van de oppositie die werden beschuldigd van specifieke schendingen van wetten betreffende (bijvoorbeeld) de financiering van non-profits en het ontvangen van buitenlandse overheidsfinanciering. De weinigen die zijn vertrokken (zoals de bekende “onafhankelijke” journalist Carlos Chamorro) onttrekken zich aan deze wetten. Er zijn genoeg “activisten” zoals Jesus Adolfo Tefel die een normaal leven leiden, en degenen die, zoals hij, in juni 2019 voorwaardelijke amnestie hebben gekregen voor misdaden begaan tijdens de couppoging in 2018, op voorwaarde dat ze binnen de wet blijven.

Ten tweede is het duidelijk dat de migratie vanuit Nicaragua naar de VS is toegenomen van een druppeltje naar een druppel, maar dat het nog steeds veel lager is dan de migratie uit buurlanden Honduras en Guatemala (om nog maar te zwijgen van Mexico zelf). “Push-factoren” zijn onder meer de pandemie en de gevolgen daarvan voor de economie, de mogelijke vrees voor meer VS-sancties tegen Nicaragua en het opdrogen van de werkgelegenheid in Costa Rica (zie hieronder). Maar veel belangrijker zijn de “pull”-factoren die begin dit jaar de migratie naar de VS uit veel landen hebben doen toenemen: in maart was het aantal “ontmoetingen” van alle nationaliteiten aan de zuidwestgrens van de VS in slechts twee maanden met meer dan 100% toegenomen. Het tekort aan arbeidskrachten in de VS, de versoepeling van de pandemie en de overtuiging dat president Biden zich milder zal opstellen tegenover migranten, zijn waarschijnlijk de belangrijkste “aantrekkende” factoren.

Volgens Reuters heeft Costa Rica “moeite” om een golf van Nicaraguaanse vluchtelingaanvragen te verwerken. Hoewel zo’n 60.000 Nicas sinds 2018 asiel hebben aangevraagd in Costa Rica, was meer dan 80% daarvan volgens de autoriteiten in 2019 een langere termijn ingezetene die zijn status probeert te regulariseren. Daarom is het hele asielverhaal in Costa Rica een verzonnen mythe. De oppositie van Nicaragua en haar bondgenoten in Costa Rica maken er het beste van, niet in het minst omdat er geld van de VN en andere agentschappen naar Costa Rica is gestroomd, om hen te helpen de vluchtelingen “crisis” op te lossen (het ontving alleen al in 2019 650 miljoen dollar aan VN-geld).

De kans dat een asielaanvraag van een Nicaraguaan in Costa Rica wordt goedgekeurd is niet groot – vorig jaar werd ongeveer 50% afgewezen – en de wachttijden zijn extreem lang. Een belangrijke reden hiervoor is dat veel van degenen die asiel aanvragen misdaden hebben begaan, waaronder moord, voordat zij Nicaragua verlieten. Op dit moment zijn Nicaraguaanse ambtenaren bijvoorbeeld op zoek naar de uitlevering van een man uit Masaya die asiel aanvraagt in Costa Rica omdat hij beschuldigd wordt van de marteling van en moord op politieagent Gabriel Vado in Masaya in juli 2018. Veel Nicas zijn om dergelijke redenen naar Nicaragua teruggebracht (meer dan naar enig ander land). Vorig jaar werden er ongeveer 190 terugebracht uit Costa Rica, terwijl meer dan 26.000 de toegang aan de grens überhaupt werd verhinderd.

Al tientallen jaren heeft Costa Rica een symbiotische relatie met Nicaragua, omdat het afhankelijk is van Nicaragua voor arbeidskrachten voor zijn toerisme, landbouw en andere industrieën, terwijl de Nicaraguanen profiteren van het feit dat zij werken in een economie waar het inkomen per hoofd van de bevolking vijf maal hoger ligt. In elk jaar keren ongeveer evenveel Nicas vanuit Costa Rica terug naar Nicaragua als er Costa Rica binnenkomen: in 2018 en 2019, vóór de pandemie, waren er meer dan 1.600.000 grensoverschrijdende bewegingen van Nicas die van of naar Costa Rica gingen, waarvan 49% mensen waren die terugkeerden naar Nicaragua, ondanks de vermeende “repressie”.

Het beeld is radicaal veranderd sinds de pandemie, waarbij de bijna ineenstorting van het toerisme in Centraal-Amerika bijzonder schadelijk was voor Costa Rica. De verwoestingen van Covid-19 hebben de economie van Costa Rica en die van zijn buurland Panama zwaarder getroffen dan die van Nicaragua. De overmakingen van Nicas die in CR wonen zijn ook sterk gedaald in vergelijking met die van degenen die in de VS en Europa wonen. Daarom keren de Nicas in grotere aantallen terug. Uit Costa Ricaanse statistieken over grensovergangen sinds oktober vorig jaar blijkt dat bijna 1.000 meer Nicaraguanen Costa Rica hebben verlaten dan het zijn binnengekomen. Kunnen we ons nu verheugen op een nieuwe kop van Reuters, “Nicaraguanen ontvluchten Costa Rica met honderden”?

Topfoto: Vooruitgang in de gezondheidszorg zoals nieuwe ziekenhuizen en Covid-19 vaccinaties weerhouden grote aantallen van migratie. Hier krijgen mensen hun tweede dosis van het Sputnik V vaccin in Managua.

John Perry woont in Nicaragua en schrijft over Midden-Amerika voor The Nation, The London Review of Books, OpenDemocracy, The Council on Hemispheric Affairs, Counterpunch en andere uitgeverijen.

[1] Lost hope: Ortega’s crackdown in Nicaragua stirs fast-growing exodus
By Daina Beth Solomon and Alvaro Murillo 2 September 2021

NSCAG Update September 2021

Dit is een lijst van webinars en online artikelen over Nicaragua, samengesteld door de Nicaragua Solidarity Campaign Action Group van het VK: www.nscag.org