Bron: counterpunch.org 1 juni 2018 en venezuelanalyzes, 7 juni 2018
Ricardo Vaz onderzoekt een reactie vanuit de gemeenschap op de huidige economische problemen in Venezuela.
De coöperatie Unidos San Agustín Convive heeft de distributie van voedsel rechtstreeks met boeren georganiseerd om de beschikbaarheid van voedsel voor de gemeenschap te verbeteren. (Ricardo Vaz)
“Pueblo a Pueblo” is een initiatief om terug te vechten tegen de economische oorlog die het Venezolaanse volk in de beschikbaarheid van voedsel heeft geraakt. Het idee is om de verschillende schakels van de keten (productie, distributie en consumptie) te organiseren om van de tussenpersonen af te zijn. Op deze manier wordt voedsel rechtstreeks van de “pueblo” op het platteland naar de “pueblo” in de stad gebracht [1]. We hadden de gelegenheid om te praten met Martha Lía Grajales en Ana Graciela Barrios, die deel uitmaken van de coöperatie “Unidos San Agustín Convive” (verenigd samenleven, San Augustin) die betrokken zijn bij deze ervaring, en we waren op een coöperatieve vergadering en op het evenement voor voedselconsumptie.
Ricardo Vaz
San Agustín is een wijk die dicht bij het centrum van Caracas begint en vervolgens de heuvels oploopt. Met een Afro-Venezolaanse meerderheid staat het bekend om zijn muziek, artistiek talent en culturele rijkdom, en meer recentelijk om de kabelbaan die San Agustín verbindt met het centrum van Caracas.
Niettemin heeft ons bezoek aan San Agustín te maken met een andere “traditie”: De volksbeweging. In het midden van een economische oorlog die ernstige moeilijkheden met zich meebracht voor de beschikbaarheid van voedsel, sloten de gemeenschappen van San Agustín zich via het samenwerkingsverband Unidos San Agustín Convive aan bij het programma “Pueblo a Pueblo”. Het is een initiatief van boeren in het westen van het land dat Martha als volgt beschrijft:
“Het idee is om processen van organisatie en politisering te ontwikkelen, met een logica die een alternatief is voor het kapitalisme. Processen, gericht op campasinos/boeren, die uitgaan van een klassengeoriënteerde logica, waarin de gemeenschappelijke productieproblemen worden benoemd en hun oplossingen ook collectief worden gevonden. ”
Sommige van deze problemen hebben te maken met de afhankelijkheid van geïmporteerde zaden, die moeilijker wordt in tijden waarin de overheid gedwongen is de import te verminderen. Daarom hebben boerengemeenschappen processen ontwikkeld om inheemse zaden te redden, en landbouwpraktijken geïmplementeerd die minder schadelijk zijn voor het land, met minder landbouwchemicaliën. Vooral belangrijk, beweert Martha, is het plannen van de oogsten, zodat producenten niet zo afhankelijk zijn van de schommelingen van de markt.
Buiten de organisatie op het niveau van productie, is ook de organisatie op het niveau van distributie en consumptie noodzakelijk, om van de tussenpersonen af te komen, zoals Martha uitlegt:
“Wat we hebben gedaan, is het organiseren van de laatste schakel van de productieketen, namelijk consumptie, en deze invullen als praktische oefening van socialisme. Als zodanig kunnen we de nadruk leggen op democratische processen, horizontale vergaderingen, een gelijke verdeling van voedsel, openbare verantwoordingprocessen na elk voedselconsumptie-evenement, en als er een overschot is, wordt het opnieuw geïnvesteerd in de coöperatie.”
Martha wijst er ook op dat de uitdaging niet alleen is om op een georganiseerde manier te consumeren, maar ook om te produceren. Het is in San Agustín onmogelijk om voedsel te verbouwen, maar de coöperatie is bezig met het grootbrengen van legkippen. En een kleine groep produceert kleding, nu ondergoed voor kinderen (meisjes), die op een vriendelijke manier en met een transparante kostenstructuur in de tegenovergestelde richting zal worden uitgewisseld met de “Pueblo a Pueblo” boeren.
Het is vermeldenswaard dat dit initiatief, in een van de meest gewelddadige buurten van de gemeente Libertador, erin is geslaagd mensen uit verschillende sectoren te mobiliseren, iets dat ze in het verleden waarschijnlijk hadden vermeden. De consumptiegebeurtenissen die om de twee weken plaatsvinden, roteren namelijk tussen drie plaatsen: Hornos de Cal, El Manguito en Terrazas del Alba. Het initiatief begon anderhalf jaar geleden en het aantal deelnemende gezinnen is gestegen tot ongeveer 150 in elk van de drie locaties.
In tijden van economische oorlog, waarbij de voedselprijzen constant stijgen, is dit een belangrijk initiatief, zoals Ana beschrijft:
“Door de beschikbaarheid van groenten kunnen gezinnen hun dieet aanvullen met natuurlijke producten waarbij weinig chemicaliën zijn gebruikt. Dat niet alleen, ze zijn veel goedkoper dan wat je op straat zou betalen. Naast de CLAP-tas [2], die geleverde producten bevat die belangrijk zijn in het Venezolaanse dieet, is dit een belangrijke bijdrage. ”
Het helpt ook om de afhankelijkheid van de CLAP-leveringen te verminderen, wat niet altijd vanzelf gebeurt, met name vanwege de financiële blokkade die tegen Venezuela wordt opgelegd. Wat betreft de gevolgen van de crisis en de inflatie voor het programma zelf, wijst Ana erop dat de prijzen zijn gestegen. Dit komt deels door de stijgende productiekosten, maar ook omdat de boeren die deelnemen ook hun kosten van levensonderhoud zien stijgen. Dit levert problemen op aan de consumptiezijde, want hoewel de groenten veel goedkoper worden verkocht dan anders, kost het toch een redelijk bedrag om een grote hoeveelheid groenten tegelijk in te kopen.
Niettemin verzekert Ana ons dat “de continuïteit van het proces niet ter discussie staat, omdat het naast het organisatorische en politieke potentieel, in feite een oplossing biedt voor de beschikbaarheid van voedsel.”
De coöperatieve vergadering
De vergadering, ter voorbereiding van het consumptie-evenement, wordt meesterlijk voorgezeten door Martha, die een schijnbaar onmogelijke balans vindt, waardoor enerzijds iedereen kan ingrijpen en zich op zijn gemak kan voelen, terwijl anderzijds met de agenda voortgegaan wordt, zodat de vergadering niet urenlang duurt. Onder de 35 deelnemers zijn er slechts 4 mannen, en Martha spreekt de groep aan en noemt ze ‘muchachas’ of ‘compañeras’ zonder iemand te kwetsen.
Het eerste agendapunt zijn de rapportages van de verschillende werkgroepen van de coöperatie. Het proces om legkippen groot te brengen is vooruitgegaan, de kippenhokken zijn gebouwd, en nu is het een kwestie van kiezen waar ze worden geplaatst. De groep textielarbeiders praat over de productie van ondergoed voor kinderen, de problemen als gevolg van de torenhoge grondstofkosten, en de vergadering besluit dat de meest recent geproduceerde partij naar Spanje moet worden gebracht door het lid dat daarvoor verkozen wordt [3].
De volgende werkgroep kondigt tot ieders genoegen aan dat het proces van het wettelijk registreren van de coöperatie bijna is voltooid. Dit opent nieuwe mogelijkheden, bijvoorbeeld om de gemeente te vragen hen ruimte te geven om een opslagfaciliteit te bouwen. Ten aanzien van de productie wordt ook gesproken over wat er na de kippen komt, namelijk het fokken van konijnen en schapen. Even welkom is het nieuws dat er drie vorderingen zijn gemaakt bij de aanvraag van een vrachtwagen bij het ministerie van Binnenlandse Zaken (zie hieronder). De enige werkgroep die nog niet in beweging is gekomen, is de verwerkingsgroep, die als eerste taak de verwerking heeft van 7 kg maïs, die de gemeente El Maizal geleverd heeft. De woordvoerder van de groep neemt daarvoor haar verantwoordelijkheid, die wordt goedgemaakt doordat ze koffie hebben meegenomen!
Dan is het tijd om vrijwilligers te registreren voor de verschillende taken van het consumptie-evenement, t.w: registratie, lossen, logistiek en boekhouding. Mensen melden zich vrijwillig aan en klagen soms over andere moeilijkheden, waarop Yamile Anderson, een van de deelnemers, iedereen eraan herinnert dat “hier alles met liefde wordt gedaan”.
Het voedselconsumptie evenement
Eindelijk komt de dag van het consumptie-evenement. De vrachtwagen arriveert vroeg in de ochtend met de groenten, die vervolgens worden gelost, gewogen en verdeeld in gelijke delen, in dit geval 100 delen. Op deze parkeerplaats onder het kabelbaanstation worden 100 zakken in een verdeelraster geplaatst, en de verschillende andere voedingsmiddelen worden in dat raster bijgeplaatst. De groenten die vandaag worden gedistribueerd zijn aardappelen, uien, wortelen, lente-uitjes, yams, cassave, pompoenen, kool, koriander en knoflook.
Wat er vervolgens gebeurt, kan lijken op lopende band werk. Een groep mensen staat op een rij, elk met een blauwe tas voor zich. Een tweede groep maakt een ketting vanaf deze eerste in de richting van de groente die wordt gedistribueerd. En een derde verzamelt de kleine lege zakjes van de eerste groep om ze op te vullen en over te dragen aan de tweede. Zodra een rij zakken is gevuld, zet de eerste groep een stap vooruit, enzovoort.
Natuurlijk is dit een proces waar niets mis mee is. Van de schetterende salsamuziek die iedereen aanspreekt, tot het applaus dat volgt wanneer de distributie van een bepaalde groente is voltooid, het herinnert aan de woorden van Yamile – alles wordt echt met liefde gedaan. Het eindresultaat zijn 100 zakken met 10 kg groenten, die ongeveer 70% goedkoper worden verkocht dan via de conventionele markt. Wanneer dit is gebeurd, worden de mensen die zich hebben geregistreerd voor consumptie één voor één opgeroepen om hun tas te verzamelen, te wegen en te betalen.
Terwijl dit allemaal gebeurt, bereidt een groep vrouwen de gebruikelijke sancocho (een hartige soep) voor. Met een aantal ingrediënten van het consumptieevenement aangevuld met ingrediënten die mensen brachten, symboliseert de gigantische pan boven het vuur een proces dat bijna synoniem is met de constructie van een gemeenschappelijke geest.
De coöperatie Unidos San Agustín Convive is momenteel bezig met een crowdfunding-campagne om een (gebruikte) vrachtwagen te kopen. De belangrijkste motivatie ervoor, zoals Martha en Ana uitleggen, is om contact te maken met producenten, meestal vrouwen, in Carayaca (staat Vargas). Dit is een zeer geïsoleerde regio, alleen toegankelijk met een 4×4-auto, waardoor deze producenten afhankelijker zijn van tussenpersonen. Dit is niet bedoeld als een afzonderlijk project, maar als een nieuwe verbinding binnen het Pueblo a Pueblo-platform.
De coöperatie heeft ook gevraagd dat het ministerie van Binnenlandse Zaken hen een van de vrachtwagens toewijst die zijn aangehouden voor drugshandel of smokkelwaar. Hoewel er in dit opzicht positieve ontwikkelingen zijn, is de vraag verre van opgelost. En zelfs als het werkt, is voor de truck zeker aanzienlijke uitgaven nodig om hem weer te laten functioneren, vooral met de groeiende kosten van banden, batterijen en andere auto-onderdelen. De campagnefondsen zouden voor dit doel welkom zijn.
Het is een enorme fout dat linkse mensen en organisaties zich beperken tot het analyseren van Venezuela door het prisma van (zogenaamd meer ontwikkelde) westerse democratie. Vooral omdat deze zienswijzen, direct of indirect, meer macht geven aan de imperialistische agressie waarmee Venezuela wordt geconfronteerd. Aan de andere kant moeten ervaringen zoals deze, van mensen die zich organiseren in een logica die alternatief is voor het kapitalisme, interesse en steun verdienen van iedereen die zichzelf als links beschouwt. En niet alleen dat, ze zijn essentieel om te begrijpen wat echt revolutionair is aan de Bolivariaanse revolutie. Uiteindelijk vat Martha het beter samen dan wie dan ook:
“Ondanks alle moeilijkheden en tegenstrijdigheden van dit proces, is er een pueblo (volk) dat heeft besloten vrij te zijn, en daarvoor te vechten.”
Notes
(1) We houden doelbewust het woord ‘pueblo’ in het Spaans, omdat het niet alleen wordt gebruikt met de betekenis van ‘mensen’ (‘gente’) maar met de connotatie van gemeenschaps- of georganiseerde mensen.
(2) De CLAP (lokale comités voor levering en productie) is een overheidsinitiatief dat dozen/zakken levert tegen gesubsidieerde prijzen met enkele van de belangrijkste ingrediënten van het Venezolaanse dieet: maïzena, pasta, rijst, zwarte bonen, bakolie en meer. Deze worden van deur tot deur geleverd via lokale gemeenschapsorganisaties.
(3) De coöperatie Unidos San Agustín Convive en de Colectivo Surgentes ontvingen een prijs van de Bienal Internacional de Educación en Arquitectura para la Infancia y Juventud (Internationale Biënnale van het onderwijs in de architectuur voor kinderen en jongeren) voor hun project met lokale kinderen om een trapweg in een rivier te veranderen (schilderen).