Venezuela |
feb 2021
Bron: Geraldina Colotti, Alfred de Zayas
Red Angostura 19 januari 2021 (SP), 
DeWereldMorgen 5 februari 2021 (NL) ~~~

Voormalig VN-expert voor de mensenrechten Alfred de Zayas blikt in dit interview terug op zijn loopbaan bij de VN. In november 2017 onderzocht hij de mensenrechtensituatie in Venezuela in de volle overtuiging dat de versie van de mainstream media over dit land klopte. Toen hij tot een ander besluit kwam, botste hij op een muur van onwil. Zijn rapport werd volledig geboycot. “Onderzoek dient om bij voorbaat ingenomen ideologische stellingnames te bevestigen, niet om de werkelijkheid vast te stellen.”

Er wordt tegenwoordig veel gepraat over mensenrechten in dit derde millennium, maar er blijken daarentegen geen remmen meer te staan op schendingen, te beginnen bij het ontzeggen van basisrechten als voedsel, gezondheid, huisvesting en gratis onderwijs. Wat is uw begrip van mensenrechten en wat kan er worden gedaan om ervoor te zorgen dat de internationale instellingen die zijn aangewezen om ze te verdedigen, ook daadwerkelijk hun werk doen? Is dit vandaag mogelijk, gezien de huidige internationale situatie?

“Er is inderdaad sprake van een ‘mensenrechtenindustrie’ – en veel ambtenaren van het Bureau van de VN-Hoge Commissaris, diplomaten, activisten van niet-gouvernementele organisaties, hoogleraren mensenrechten en natuurlijk ook veel ‘onafhankelijke experts’ en rapporteurs zijn meer of minder opportunistisch”.

“Ze vinden zichzelf ‘beter’ dan de anderen, maar voelen zich niet noodzakelijk solidair met de slachtoffers van de schendingen van mensenrechten. Sommige van mijn bazen waren modellen van integriteit en professionaliteit – zoals professor Theo van Boven, professor Kurt Herndl, rechter Jakob Möller, VN-Hoge commissaris Bertrand Ramcharan, VN-Hoge commissaris Navi Pillay. Vele anderen zitten daar gewoon voor het goede loon, het prestige en andere voordelen.”

“Mijn filosofie over mensenrechten zit zo in elkaar: alle mensenrechten vloeien voort uit de menselijke waardigheid, zijn inherent aan alle vrouwen en alle mannen, vereisen erkenning van de gelijkheid van al Gods kinderen en de volledige familie der mensheid. Ze vereisen respect voor een waardig leven, wat betekent dat je toegang hebt tot de basisbenodigdheden – voedsel, water, medicijnen, huisvesting, werk, enzovoort.”

“Recht op leven impliceert noodzakelijkerwijs recht op wáárdig leven – en respect voor anderen – sic utere tuo ut alienum non laedas (zolang men de eigen persoon en de anderen geen schade toebrengt). We hebben ook persoonlijke vrijheid nodig, het recht op de waarheid, op informatie, op de mening van ieder van ons en het recht om fouten te maken en om opnieuw te beginnen.”

Onlangs veroorzaakte uw onderzoeksrapport over de mensenrechten in Venezuela sensatie. Daarin werd de verantwoordelijkheid benadrukt van de zogenaamde “sancties” die worden opgelegd door de VS en hun vazalstaten in de regio, dwingende en eenzijdige maatregelen die de VN zelf als misdaden tegen de mensheid beschouwen. Hoe bent u tot dat rapport gekomen en welke gevolgen heeft het gehad voor uw werk?

“Twaalf van mijn collega-onderzoekers hadden verzocht te worden uitgenodigd voor een officiële missie naar Venezuela – zonder succes. Dat intrigeerde me. Bovendien heeft Venezuela me altijd al geïnteresseerd, aangezien het dicht bij Cuba is, met zeer verwante cultuur en muziek.”

“Op 11 maart 2019 stak het Maduro-regime hulpkonvooien in brand.” Op 19 maart gaf de New York Times als eerste toe dat dit bericht vals was. De oppositie had het konvooi zelf aangestoken. Screenshot vrtnws

“Ik had natuurlijk veel gelezen over de zogenaamde “humanitaire crisis” en wilde die onderzoeken. Groot was mijn verrassing toen mijn verzoek om een bezoek te brengen werd goedgekeurd door de Venezolaanse minister van Buitenlandse Zaken Jorge Arreaza.”

“Natuurlijk was ik net als iedereen geïndoctrineerd, want voordat ik naar Venezuela ging, had ik alle beschikbare informatie gelezen – de studies van het Bureau van de VN-Hoge Commissaris (in 2017 was dat de heer Zeid Raad el Hussein), van de Inter-Amerikaanse Commissie voor Mensenrechten, van Amnesty International, van Human Rights Watch.”

“Mijn bezoek opende echter mijn ogen en ik realiseerde me dat het ‘verhaal’ van de media niet overeenkomt met de werkelijkheid. Ik sprak met een tiental ministers, maar ook met de oppositie, met de Kamer van Koophandel, met de kerken, met de jezuïet Numa Molina, met ongeveer 40 niet-gouvernementele organisaties, Amnesty International, Human Rights Watch, Provea, Fundalatin, de Grupo Sures, het National Human Rights Network, met docenten en studenten.”

“Ik kwam tot de conclusie dat deze ‘mensenrechtencrisis’ twee hoofdoorzaken heeft: de afhankelijkheid van de verkoop van olie en zijn duizelingwekkende prijsdaling, en de economische oorlog die sinds 1999 door Washington wordt gevoerd, de financiële blokkade, de economische sancties en alle pogingen om Nicolás Maduro omver te werpen door middel van chaos en sabotage.”

“Voor, tijdens en na mijn bezoek kreeg ik een hele reeks bedreigingen en een campagne van beledigingen over me heen. Ik werd in diskrediet gebracht. Ik had daar voorheen nooit last van gehad tijdens mijn 13 andere onderzoeken. Helaas heeft het Bureau van de VN-Hoge Commissaris niets gedaan om mijn integriteit, mijn eer en mijn reputatie te beschermen”.

“Ik ben daarentegen zeer tevreden dat ik een constructieve relatie kon opbouwen met de Venezolaanse regering, die mijn verslag respecteerde, dat ook zeer harde kritiek uitte. Een aantal van mijn aanbevelingen, waaronder het aangaan van samenwerkingsovereenkomsten met het FAO, de WHO, de UNHCR2

“Zij lieten ook de gedetineerden vrij die ik had aangevraagd, waaronder de bekende dissident Roberto Picón, na een gesprek met zijn vrouw en met Roberto Jr., een erg aardige jongeman, en na zijn zaak te hebben bestudeerd, die ik verdienstelijk vond.”

“Bovendien hebben ze de samenwerking met mij voortgezet. Sinds 2018 en begin 2019 heb ik persoonlijk gepleit voor de vrijlating van Duits journalist genaamd Billy Six. Men heeft hem sindsdien vrijgelaten. Billy publiceerde daar in de zomer van 2020 een lang artikel over.”

Tijdens de eerste persconferentie na zijn ‘eedaflegging’ klaagde Juan Guaidó de repressie van de vrije meningsuiting in Venezuela aan. Hij deed dat live op 17 Venezolaanse tv-zenders… (twitter)

“Met andere woorden, mijn missie was succesvol, omdat ik niet a priori veroordelend te werk ging, maar er eerder naartoe ging om te luisteren, bij te leren, te evalueren en vervolgens pragmatische aanbevelingen heb geformuleerd, die de regering klaarblijkelijk gegrond vond.”

Maar hoe evalueer je de andere informatie die over Venezuela werd geproduceerd, zowel door (de huidige VN-Hoge Commissaris voor de mensenrechten) mevrouw Michelle Bachelet en door een groep zogenaamde ‘onafhankelijke’ deskundigen die hebben samengewerkt met een persoon die er zelf van wordt beschuldigd betrokken te zijn bij mensenrechtenschendingen in Chili?

“Ik was nauw betrokken bij de oprichting van het Bureau van de VN-Hoge Commissaris in (de Venezolaanse hoofdstad) Caracas en bij het persoonlijk bezoek van Michelle Bachelet. Geen enkele Hoge Commissaris schrijft echter zelf haar eigen rapport. Daarvoor heeft zij een team op haar kantoor. Dat team is helaas weinig professioneel, zeer ideologisch, neoconservatief en a priori gekant tegen de Bolivariaanse revolutie.”

“Ik had veel kritiek op het eerste rapport van Bachelet, omdat het leed onder een aantal ernstige problemen qua methodologie. Het negeerde een groot deel van de informatie van de regering over de slachtoffers van de guarimba’s (straatrellen), informatie van de Fundalatin-organisaties, Grupo Sures enzovoort.”

“Het tweede rapport van Bachelet was al veel beter. Ze accepteert nu in al haar mededelingen dat er een aanzienlijk en nadelig effect is van unilaterale dwangmaatregelen. Ze heeft opgeroepen om ze op te heffen – in ieder geval tijdens de Covid-crisis. Bachelet heeft bijgeleerd – en ze luistert naar mij, maar ze luistert ook naar politici. Het rapport van de zogenaamde ‘onafhankelijke deskundigen”‘, die nooit in Venezuela zijn gebaseerd is toxisch want gebaseerd op onbetrouwbare bronnen.”

Wat is op basis van uw ervaring de verantwoordelijkheid en het gewicht van de overheersende media in het promoten van een vertekende realiteit van Venezuela en van socialistische landen in het algemeen op internationaal niveau? En welke tegenmaatregelen kunnen daartegen worden genomen binnen de instellingen waar je werkt?

“De hegemonische media hebben een karikatuur gemaakt van de situatie in Venezuela en heel velen geloven dat wel degelijk. Ikzelf was bijna in die val gelopen en ben in Venezuela aangekomen in november 2017 met een vertekend beeld van de situatie. Dat is precies waarom de grote dominante media hebben gepoogd mijn rapport te begraven alsof het niet bestond.”

Samenkomst van de Lima-groep, een ad-hoc vereniging van Latijns-Amerikaanse landen zonder formele structuur en organisatie, die de bestaande Latijns-Amerikaanse internationale instellingen en hun procedures omzeilt, op initiatief van de VS. Foto: peoplesdispatch.com

“In september 2018, toen mijn rapport werd gepresenteerd aan de VN-Raad voor deMensenrechten, kwam er geen reactie vvan de pers, aangezien ik niet het lied zong dat ze verwacht hadden. In januari 2019, net na de zelfbeëdiging van Juan Guaidó tot interim-president, nam de Britse journalist Michael Selby-Green een lang interview van me af, dat werd gepubliceerd in de Independent.”

“Daar volgden uitnodigingen op voor interviews met Skynews, Euronews, France24, Aljazeera, ZDF / Arte, Democracy Now, The Real News, enzovoort. Ik had tevens opiniestukken kunnen schrijven, voor de New York Times, de Washington Post, CNN en de BBC aan wie ik mijn teksten heb aangeboden.”

“Verrassend en schokkend was wat gebeurde nadat het Georgetown Journal of International Affairs me om een artikel vroeg. Ik schreef een stuk voor hen maar ze publiceerden het niet “vanwege de inhoud”. Ongelooflijk maar waar – een zogenaamd academisch tijdschrift vraagt om een artikel en censureert het vervolgens weg.”

Je hebt ook uitvoerig de zaak van Julian Assange behandeld, wiens vrijheid op borgtocht werd geweigerd en die nu het risico loopt om in de gevangenis te overlijden voor het melden van het wangedrag van de VS-imperialisme en zijn belangrijkste bondgenoot, Groot-Brittannië. Wat is jouw ervaring en jouw analyse over deze zaak?

“Ik mocht Julian Assange bezoeken op de Ecuadoraanse ambassade in Londen toen ik daar deelnam aan een conferentie over ondernemingsrecht. Julian was toen erg behulpzaam, aangezien hij zojuist op WikiLeaks topgeheime hoofdstukken van de vrijhandelsakkoorden had vrijgegeven.”

Parlementsvoorzitter en zelfverklaard president Juan Guaidó ontving op 21 juni 2019 VN-Hoge Commissaris voor de Mensenrechten Michelle Bachelet. Foto: Asamblea Nacional

“Die hebben niet veel te maken met vrijhandel, maar alles met de macht van transnationale ondernemingen en met het neoliberale globalisme. Ik heb die informatie gebruikt in mijn rapporten van 2015 aan de VN-Mensenrechtenraad en de VN-Algemene Vergadering.”

“Ik beschouw de vervolging van Julian als een frontale aanval op het recht op informatie, op het beroep van journalist en op het openbaar belang om te weten welke misdaden in onze naam worden gepleegd, welke manoeuvres worden uitgevoerd om die misdaden te ondersteunen en hun straffeloosheid te garanderen.”

“De beslissing van die Britse rechter is juridisch gezien schandalig. Haar vonnis ontbeert elke professionaliteit. Het is een knieval voor de bevelen van de Britse regering, die op haar beurt de bevelen van Washington gehoorzaamt. Voorwaardelijke vrijheid op borgtocht is een mensenrecht, beschermd door artikel 9 van het Verdrag inzake Burgelijke en Politieke rechten. Borgtocht wordt toegekend in 99 procent van de gevallen. Dit weigeren in het specifieke geval van Assange is een daad van barbarij.”

Op de nieuwssite BRICS-PSUV3 werd de mogelijkheid geopperd van een werelddag voor de vrijheid van Assange, als campagne om de inzet van de media te vragen die toch beweren de vrijheid van mening te verdedigen. Bent u het daarmee eens?

“Een werelddag voor de vrijheid van Assange is gepast. We moeten alle volkeren mobiliseren en alle mensenrechtenorganisaties, inclusief PEN International. Ik ben PEN-voorzitter geweest in Franstalig Zwitserland tussen 2006 en 2009 en tussen 2013 tot 2017. Ik pleitte toen ook voor Assange, zonder enig succes. De mainstream pers blijft deze zaak censureren en vervalsen.”

De houding van de EU-regeringen ten opzichte van Venezuela en van socialistische landen toont de dubbelhartigheid op vlak van democratie en mensenrechten. Enerzijds maakt men veel lawaai tegen Trump – na hem te hebben gesteund bij zijn aanvallen op de volkeren van het Zuiden – voor zijn autoritair en ondemocratisch gedrag, en verdedigt men de komst van Biden. Anderzijds steunt men de acties van de zelfbenoemde Juan Guaidó, die totaal buiten elke parameters van representatieve democratie handelt. Hoe verklaar je dit. Wat kan er worden gedaan om dit sterker te bepleiten in de internationale instellingen?

“Mijn moeder zei altijd tegen me “als de schaamte was groen had de geit ze al opgegeten”. Anders gezegd: deze mensen kennen geen enkele schaamte, het zijn imperialisten en neokolonialisten, ze missen elke moraal of coherentie. Wat zij doen is hoogst ondemocratisch, maar ze hebben de media achter zich die hen rechtvaardigt.”

“Wat er in de VS gebeurt toont het gevaar van deze praktijk om valse internationale instellingen op te richten om autoritaire beslissingen te nemen die door de bestaande traditionele organisaties, zoals de Lima Group.

Is men zich bewust van dit gevaar in een instelling als de VN, die zelf een diepe crisis doormaakt wat benadrukt wordt door alternatieve voorstellen en eisen van zuidelijke landen voor een grondige hervorming van de VN?

“De Lima-groep is een zoveelste schande in een wereld van schandalen. De leden van die groep handelen in strijd met Artikelen 3, 19, 20 en andere van het handvest van de Organisatie van Amerikaanse Staten (OAS). Zij lenen zich tot antidemocratische manoeuvres van de beruchte OAS-voorzitter Luis Almagro en die krankzinnige Donald Trump. Het is hoog tijd om vooruitgang te boeken met een diepgaande hervorming.”

“De organisatie CELAC4 bestaat al in Latijns-Amerika, maar na het overlijden van Hugo Chávez en het einde van de regeringen van Luiz Inácio Lula en Dilma Rousseff in Brazilië en Rafael Correa in Ecuador heeft CELAC veel invloed verloren.”

“Wat ik graag zou willen zien is een nieuw Hof voor de Rechten van de Mens in Latijns-Amerika dat de VS en Canada uitsluit, omdat hun visie op mensenrechten in wezen imperialistisch en neokoloniaal is. “

De VS staan op het punt Cuba opnieuw op te nemen in de lijst van de “terroristische” landen. Op welke basis kunnen ze dit doen en wat kan er tegen worden gedaan?

“Tot dusver heeft president Trump gedaan wat hij maar wil zonder zich zorgen te maken over een geldige rechtvaardiging. Als er een terroristische staat op het continent bestaat dan is dat de VS zelf. Hun beleid van sancties heeft tienduizenden onschuldige mensen vermoord in Syrië, Iran, Venezuela, Nicaragua, Cuba, enz.”

“Dit is exact wat terrorisme is – doden zonder onderscheid, doden om angst te zaaien, om chaos te creëren. Als er een drugshandelstaat is op het continent, dan is dat Colombia. Als er fascistische staten zijn, dan zijn dat nu Brazilië, Ecuador, Guatemala, Honduras, Paraguay … Dit is puur Orwelliaans – Cuba een terroristische staat noemen komt neer op paus Franciscus een terrorist noemen. Dit slaat nergens op.”

De wetten die in de jaren 1970 in Italië en in Europa werden uitgevaardigd en de zogenaamde antiterrorismewetgeving na de aanslag op de Twin Towers gaan in tegen het internationaal recht. Nu zien we dat zowel in Paraguay als in Peru familieleden van verdachten en hun advocaten worden vastgehouden en gemarteld in naam van de strijd tegen terrorisme. Wat is uw analyse als internationaal advocaat en wat kunnen wij doen om hier tegen in te gaan?

“Taal is een wapen dat doodt. Het label “terrorist” is dodelijk. Herinner je dat de grote Nelson Mandela voor veel regeringen een “terrorist” was. Het VN-systeem heeft een rapporteur voor mensenrechten en terrorisme. Mijn favoriet was een dappere Brit, Ben Emerson, Q.C. Nu is dat rapporteur Fionnuala Ni Aoláin, een Ierse. Ik begrijp niet waarom zij zich niet uitspreekt over de VS en over zoveel andere terroristische staten zoals Saoedi-Arabië.”

“Wat we nu meemaken is een veralgemeend misbruik van de wet om onrecht te plegen. De Romeinen zeiden “dura lex sed lex” – de wet is hard, maar zij is de wet. De nazi-wetten waren echter eveneens wetten. De wetten van slavernij, van het kolonialisme en van de partheid waren wetten.”

“Daarom moet wat wij zoeken in de mensenrechten niet “de wet” zijn maar rechtvaardigheid. Cicero zei 2000 jaar geleden al “summum jus, summa injuria” – een overmaat aan wet is vaak de grootste onrechtvaardigheid. Dat is wat we nu “lawfare” noemen, die vandaag wordt gepleegd tegen Evo Morales in Bolivia, tegen Rafael Correa en (voormalig vice-president) Jorge Glas in Ecuador, tegen Julian Assange …”

In Venezuela werd een wet tegen de VS-blokkade goedgekeurd. Welke hoop heeft Venezuela in termen van internationaal recht om effectief de sancties, die in de VS staatswetten zijn geworden, te bestrijden?

“Amerikaanse extraterritoriale handhavingswetten zoals de Helms-Burton Act van 1996 (onder het voorzitterschap van president Bill Clinton) zijn illegaal volgens het internationaal recht. Maar geweld is geweld en de VS hebben de hele wereld gechanteerd. Ik geloof niet dat deze wet tegen de blokkade in Venezuela dingen kan veranderen.”

“Alleen internationale solidariteit kan dat bekomen – en dat kan wanneer 160 staten voortaan weigeren Amerikaanse extraterritoriale wetten toe te passen, wanneer Europeanen besluiten om op Amerikaanse sancties te reageren met Europese sancties tegen de VS, wanneer het Internationaal Gerechtshof deze zaak opneemt en duidelijk zegt dat deze sancties onverenigbaar zijn met het VN-Handvest, wanneer het Internationaal Strafhof vonnist dat deze sancties en blokkade misdaden tegen de mensheid zijn, in overeenstemming met hun definitie in artikel 7 van het Statuut van Rome (het oprichtingsverdrag van het Internationaal Strafhof), wanneer de wereld erkent dat sancties dodelijk zijn.”

Het interview van journaliste Geraldina Colotti met de voormalige VN-expert voor de mensenrechten Alfred de Zayas Así es como funciona la industria de los derechos humanos werd gepubliceerd op 19 januari 2021. Dit is de vertaling door Toon Mondelaers van de tweede helft van dit interview.

Notes:

1 La Mano Visible del Mercado – Guerra Económica en Venezuela (de zichtbare hand van de markt – economische oorlog in Venezuela), ook gepubliceerd als The Visible Hand of the Market.

2   De FAO is de voedsel en landbouworganisatie van de VN, de WHO is de VVN-Wereldgezondheidsorganisatie, de UNHCR is het VN-Bureau van de Hoge Commissaris voor Mensenrechten.

3   Brigadas Internacionalistas de Comunicación Solidaria – Partido Socialista Unido de Venezuela (BRICS-PSUVV) is de nieuwssite van de politieke partij van Hugo Chávez en Nicolás Maduro.

4 Comunidad de Estados Latinoamericanos y Caribeños (CELAC) werd opgericht in 2010 als alternatief voor de OAS. Het verenigt Latijns-Amerika zonder de VS en Canada en was een initiatief van president Hugo Chávez.

Creative Commons