Venezuela |
apr 2021
Bron: Leonardo Flores 
peoplesdispatch 23 april 2021 ~~~

Een organisatie van 2.270 vrijwillige arbeiders helpt Venezuela zijn industriële capaciteit weer op te bouwen, die verwoest was door jarenlange economische sancties van de VS.

“We repareren niet alleen machines; we repareren ook gewetens”, zegt Sergio Requena van het Productive Workers Army (EPO bij zijn Spaanstalige initialen) in Venezuela. De EPO is een groep van 2.270 vrijwilligers met een breed scala aan technische expertise. Zij gaan van fabriek naar fabriek om kapotte machines te repareren. Hun missie is de industriële produktie van Venezuela te herstellen door de arbeiders in staat te stellen het heft in eigen handen te nemen.

De produktiecapaciteit van Venezuela is door de sancties van de VS dramatisch gedaald. Het land heeft geen toegang meer tot het internationale financiële systeem, waardoor de investeringen zijn teruggelopen. Zelfs de invoer van reserveonderdelen of industriële uitrusting is bijna onmogelijk. Als gevolg hiervan hebben fabrieken moeite om regulier onderhoud en reparaties uit te voeren.

In 2016 werden Requena en anderen uitgenodigd om La Gaviota te helpen, een vismeelfabriek en sardineconservenfabriek die verlamd was als gevolg van een kapotte oven. Ze reisden 500 kilometer, sliepen en werkten vijf dagen in de fabriek, en repareerden met succes niet alleen de oven, maar ook vijf andere stukken beschadigde machines. Na hun bezoek produceerde de fabriek van niets naar 260 ton vismeel.

Dit lijkt misschien een kleine prestatie, maar het is een strategisch belangrijke prestatie, met een krachtige symboliek. Vismeel wordt gebruikt in diervoeder, en toen de productie van La Gaviota stopte, werd deze vervangen door de invoer van duurder sojameel, betaald in dollars. Door de Amerikaanse sancties zijn de deviezeninkomsten van Venezuela met 99% gedaald. De gevolgen van deze sancties gaan veel verder dan louter de economie; ze hebben een “verwoestend effect gehad op de hele bevolking van Venezuela”, aldus een rapport van een speciale rapporteur van de Verenigde Naties.

“De grootste impact die de sancties op mijn leven [en dat van mijn familie] hebben gehad, is de vernietiging van de normaliteit, van onze dagelijkse realiteit, de routine die we als familie hadden”, legt Requena uit. Hij beschrijft hoe hij in 2019 dagenlang in de rij stond om benzine te kopen. Een groot deel van de familie van zijn vrouw heeft het land verlaten op zoek naar betere kansen. “Dit is veroorzaakt door de sancties,” voegt hij eraan toe.

De EPO organiseerde zich formeel na de ervaring in La Gaviota, maar de wortels gaan verder terug. Tussen 2008 en 2014 namen arbeiders de controle over van drie bedrijven in de afgelegen staat Bolívar, waar veel van Venezuela’s productiecapaciteit zich bevindt. Deze fabrieken stopten met produceren toen de eigenaars begonnen met desinvesteren en plannen maakten om activa te liquideren en massale ontslagen door te voeren. In reactie hierop bezetten arbeiders de fabrieken, herstartten de productie en kregen uiteindelijk na langdurige rechtszaken wettelijke erkenning als door arbeiders geleide bedrijven.

Na deze strijd te hebben gewonnen, probeerden Requena en anderen van deze drie bedrijven arbeiders in het hele land te helpen hetzelfde te doen. Hij ziet het werk van de EPO als een stap in de richting van het compenseren van de impact van wat hij ziet als een door de VS geleide hybride oorlog tegen Venezuela, gericht op het destabiliseren van de staat en het polariseren van de samenleving.

“De rol van de EPO in deze hybride oorlog is om bij te dragen aan het organiseren van het Venezolaanse volk om deze pogingen en destabilisatie [van de staat] te neutraliseren… en om de productieve infrastructuur van de gemeenten te versterken,” zegt hij. Ze zijn strategisch in hun inspanningen en hebben drie sectoren als prioriteit gesteld om in te werken: voedselproductie, aardgasdistributie en koolwaterstofraffinage.

Tot nu toe heeft het EOB 14 van wat het noemt “productieve strijd” uitgevoerd, dat wil zeggen “een directe interventie in het productieproces van een verlamde of half verlamde werkeenheid door teams van arbeiders”. Negen van de 14 hebben plaatsgevonden in hun prioriteitssectoren. Hiertoe behoort het Paraguaná-raffinaderijcomplex, het op twee na grootste olieraffinaderijcomplex ter wereld, waar het heeft geholpen de verwerkingscapaciteit van ruwe olie en benzinetoevoegingen te vergroten. Een ander bedrijf is Nutrivida, dat een met vitaminen en mineralen verrijkte drank voor kinderen produceert. Deze drank wordt verstrekt aan een door de overheid uitgevoerd schoolmaalplan dat 4,6 miljoen kinderen voedt. “Deze sectoren zijn nauw verbonden met de levensomstandigheden van de Venezolanen, en dat is wat de hybride oorlog probeert te doorbreken,” legt Requena uit.

Hij benadrukt ook het werk dat gedaan wordt in El Maizal, één van Venezuela’s grootste communes, waar 3.200 families deelnemen aan directe democratie om beslissingen te nemen over hun gemeenschap en haar bedrijven. Hieronder valt ook de grootste industriële boerderij van het land die door arbeiders wordt gecontroleerd. Daar heeft het EOB vriezers voor de opslag van varkensvlees geïnstalleerd en de capaciteit van de boerderij om te planten en te oogsten vergroot.

“Als zij [de VS] onze industrieën willen fragmenteren, moeten wij ze versterken. Als zij ons niet laten importeren, moeten wij hier produceren, hier creëren, hier ontwerpen, hier produceren,” merkt Requena op. Hij is ervan overtuigd dat de sancties en dreigementen van de VS zullen aanhouden, maar vertrouwt erop dat het Venezolaanse volk de moeilijkheden waarmee het wordt geconfronteerd, kan overwinnen.

Voor hem was de grootste overwinning bij La Gaviota niet de hervatting van de productie, maar de impact op de werknemers van het bedrijf. “De mensen zijn geraakt door hun ervaringen met ons, omdat ze begrijpen dat de maatschappij kan worden omgevormd,” merkt hij op.

Na twee jaar op het werk verschenen te zijn en niet te kunnen produceren, waren de arbeiders van La Gaviota gedemoraliseerd en sceptisch over Requena en zijn collega’s. Tegen de derde dag, nadat ze hadden gezien wat er allemaal werd gedaan door middel van zelfbeheer en ondanks de schaarse middelen, begonnen de arbeiders zich aan te sluiten bij de visie van de EPO om de “productieve strijd” in Venezuela te winnen. Toen de EPO eenmaal de vismeelapparatuur had gerepareerd, namen de arbeiders het op zich om de sardinehakmolen en de inblikmachine te repareren.

Terwijl de hybride oorlog tegen Venezuela voortduurt, zal het aan de gewone mensen zijn – door samen te werken – om de ergste gevolgen ervan te verzachten.

Leonardo Flores is een Venezolaanse politiek analist en vredesactivist bij CODEPINK. Hij is een Globetrotter/Peoples Dispatch fellow.

Dit artikel werd geproduceerd door Globetrotter.

Topfoto: Lid van het Productive Workers Army (EPO) tijdens een werkdag. Foto: EPO