Brazilie |
jan 2023
Bron: Margaret Kimberly, Brian Mier
blackagendareport 11 januar 2023 ~~~

Margaret Kimberly interviewt Brian Mier over de bestorming het Braziliaanse Congres, het Hooggerechtshof en het presidentieel paleis op 8 januari.

Op 8 januari 2023 hebben duizenden aanhangers van de voormalige Braziliaanse president Jair Bolsonaro het Congres, het Hooggerechtshof en het presidentieel paleis in de hoofdstad Brasilia aangevallen en vernield. Bolsonaro beweert dat verkiezingsfraude verantwoordelijk was voor zijn nederlaag op Lula da Silva in de verkiezingen van 2022. Zijn aanhangers hadden eerder na de verkiezingen gedemonstreerd en hun bijeenkomst in de voorafgaande dagen en weken op sociale media bekendgemaakt. Black Agenda Report’s hoofdredacteur Margaret Kimberley sprak met Telesur English’s Braziliaanse journalist Brian Mier, die deze gebeurtenissen analyseerde.

Margaret Kimberley: De voormalige Braziliaanse president Jair Bolsonaro vloog op 30 december naar Florida, twee dagen voor de inauguratie van Lula da Silva. Wat zegt ons dat over hoe hij de VS kon binnenkomen?

Brian Mier: Bolsonaro verliet Brazilië met het presidentiële vliegtuig zonder officieel de macht over te dragen aan zijn vicepresident, waardoor Brazilië technisch gezien 36 uur lang geen zittende president had. Aangezien hij nog steeds officieel president was toen hij aankwam, garandeerde zijn diplomatieke status zijn vlotte binnenkomst in de VS. Ik neem aan dat hij nog geen formaliteiten heeft vervuld voor de verandering van status, maar het lijkt relatief eenvoudig voor hem om in Orlando, Florida, over te stappen op een toeristenvisum.

MK: Bolsonaro heeft de relschoppers veroordeeld. Maar is het aannemelijk dat ze handelden zonder zijn betrokkenheid?

BM: Bolsonaro heeft alleen de fascisten veroordeeld die gisteren een militaire coup probeerden uit te lokken nadat het erop leek dat ze hadden gefaald. Misschien was hij niet rechtstreeks betrokken bij de planning, maar het is moeilijk voorstelbaar dat zijn zoon Eduardo, die op 5 januari 2021 de zogenaamde “oorlogsraad” in Washington DC bijwoonde, niet in direct contact stond met de coupplegers. Bolsonaro wordt beschuldigd van het aanzetten tot de actie en er is een berg bewijs dat hij dat deed, en dat is ook een misdaad in Brazilië.

MK: Bolsonaro’s presidentschap was deels het resultaat van “lawfare” aanvallen tegen Lula en zijn opvolger Dilma Rousseff, gecoördineerd met krachten in de VS. Maar er wordt al geroepen dat hij de VS moet verlaten na de onrust. Denkt hij dat de VS hem nog steeds zal beschermen nadat zijn aanhangers de zittende president hebben aangevallen?

BM: Lava Jato (car wash in het Engels) begon tijdens de regering-Obama en betrof een partnerschap tussen het parket van Curitiba, het Amerikaanse ministerie van Justitie en de Security and Exchange Commission (SEC) dat in de loop van het onderzoek miljarden dollars aan boetes van Braziliaanse bedrijven heeft geïnd. Drie dagen na de afzetting van Dilma Rousseff zonder wettelijke rechtvaardiging in 2016 had vicepresident Joe Biden een ontmoeting met de onwettige couppresident Michel Temer op een moment dat verschillende Zuid-Amerikaanse regeringen weigerden zijn presidentschap te erkennen. Joe Biden vertelde hem daarbij dat hij de volledige steun had van de regering-Obama.

Na de inauguratie van Trump gingen de onderzoeken door, met als hoogtepunt de willekeurige politieke detentie van Lula tijdens het verkiezingsseizoen van 2018, toen hij in de peilingen aan de leiding ging met meer dan twee keer zoveel steun dan tweede man Jair Bolsonaro. Op dat moment leidde hij in de peilingen met meer dan twee keer zoveel steun als nummer twee Jair Bolsonaro. Zijn arrestatie en illegale verbod om zich achter de tralies kandidaat te stellen, waar hij in de peilingen nog met een ruime marge aan de leiding stond, leidde rechtstreeks tot het presidentschap van Bolsonaro, en Bolsonaro benoemde onmiddellijk Amerikaanse rijkaard en lava jato rechter Sergio Moro, die door een maas in de Braziliaanse wet die teruggaat tot de inquisitie, zowel het onderzoek als het proces (zonder jury) kon beslissen als “opperrechter”. Moro en Bolsonaro bezochten samen vrijwel direct na hun aantreden het CIA hoofdkwartier.

Nadat Biden aantrad, deed zijn regering veel moeite om met hem samen te werken. Nationaal Veiligheidsadviseur Jake Sullivan vloog naar Brazilië voor een ontmoeting met Bolsonaro en zijn topgeneraals, waarna CIA-directeur William Burns ook op bezoek kwam. Door zijn eigen domheid heeft Bolsonaro echter partij gekozen in een geschil waar hij niets mee te maken had. Maanden na de feiten. Hierdoor, en door de voortdurende nauwe relatie tussen de kinderen van Bolsonaro en Steve Bannon en andere spelers in het door miljardairs gefinancierde extreem-rechts in de VS, zoals Jason Miller en Mathew Tyrmand, werd het voor de DNC onmogelijk om de steun voor de regering-Bolsonaro te handhaven – al was het maar uit eigen opportunistisch eigenbelang. Bovendien heeft een groep van tussen de één en twee dozijn Democratische wetgevers, onder leiding van Hank Johnson en met mensen als Raul Grijalva, Susan Wild en Danny Davis, tijdens het hele slow motion coupproces herhaaldelijk blijk gegeven van solidariteit met Lula en de Arbeiderspartij, en zelfs een congresonderzoek gestart naar de rol van het Amerikaanse Ministerie van Justitie in Lava Jato. Al deze factoren hebben geleid tot de ongelooflijk ironische situatie dat een politiek partijapparaat dat het onderzoek dat leidde tot de willekeurige afzetting van Dilma Rousseff en de politieke gevangenschap van Lula heeft opgezet en actief heeft gesteund, nu publiekelijk de regering-Lula steunt, evenals de regeringen van onder meer Rusland, China, Cuba en Venezuela. Door deze factoren zullen de VS Bolsonaro misschien minder beschermen dan hij had verwacht. Zelfs Trump heeft blijkbaar zijn uitnodiging aan Bolsonaro om oudejaarsavond met hem in Mar-a-Lago door te brengen, afgezegd. Bolsonaro is zo toxisch geworden dat zelfs een groot deel van internationaal extreem-rechts hem lijkt af te wijzen, ondanks de beste PR-inspanningen van BBC/PBS met hun “Rise of the Bolsonaros” verkiezingspropagandadocumentaireserie en voortdurende internationale sociale media-steun van hybride oorlogsagenten die banden hebben met de Mercers en Steve Bannon.

MK: Lula heeft beloofd de relschoppers te straffen. Zal dat niet moeilijk zijn?

BM: Lula is, tot zijn eer en soms, naar mijn mening, tot zijn eigen nadeel, altijd een groot voorstander geweest van de democratische rechtsstaat. Wat hij daarmee bedoelt is dat het Ministerie van Justitie, dat nu wordt geleid door de voormalige gouverneur van de Communistische Partij van Maranhao, Flavio Dino, al zijn wettelijke bevoegdheden zal gebruiken om de gepleegde misdaden te onderzoeken en er alles aan zal doen om ervoor te zorgen dat iedereen een eerlijk proces krijgt en, indien hij schuldig wordt bevonden, zal worden veroordeeld overeenkomstig de ernst van zijn misdaden. Deze verklaringen moeten niet worden geïnterpreteerd als waarschuwingssignalen van autoritarisme – per slot van rekening worden alle linkse politici die in Latijns-Amerika aan de macht komen er door de anglo-progressieven van beschuldigd “zelfgenoegzaam te zijn met het neoliberalisme” of “autoritair te zijn”.

MK: Aanhangers van Bolsonaro kondigden publiekelijk hun voornemen aan om in Brasilia bijeen te komen, maar ambtenaren leken niet voorbereid. Zullen er gevolgen zijn?

BM: Er zijn al repercussies. Brasilia, de moderne stad uit het midden van de eeuw, diep in het achterland, omgeven door koeienweiden en sojavelden, is een zeer conservatieve stad vol rechtse Evangeliechristenen. Gouverneur Ibaneis Rocha is een van Bolsonaro’s trouwste bondgenoten. Zozeer zelfs dat hij op 2 januari Anderson Torres, Bolsonaro’s voormalige nationale minister van justitie/veiligheidschef, benoemde tot zijn veiligheidssecretaris. In Brazilië worden de civiele en militaire politiediensten gecontroleerd door de gouverneur en zijn of haar veiligheidssecretaris. Nu is gebleken dat de militaire politie van Brasilia gewoon de poorten heeft geopend voor de coupplegers. Er circuleren tientallen video’s waarop ze glimlachen, knuffelen en selfies nemen met de fascisten, terwijl sommigen in de verte een paar traangasgranaten afvuren, ver van een grotere menigte. Terwijl de gebeurtenissen zich ontvouwden, bleek dat Torres al naar Orlando, Florida was gevlogen. Er werd een arrestatiebevel uitgevaardigd en vervolgens schorste het Hooggerechtshof Ibaneis Rocha voor 90 dagen uit zijn functie als gouverneur in afwachting van een onderzoek. Het is belangrijk hier op te merken dat Lula vier uur na het begin van de couppoging, toen het duidelijk was dat de gouverneur weinig deed om deze te stoppen, een decreet uitvaardigde waarbij de controle over de veiligheid van Brazilië tot 31 januari werd overgedragen aan de federale regering. Twintig minuten later waren alle regeringsgebouwen volledig ontruimd van relschoppers door de burgerpolitie van Brasilia en de federale politie.

MK: Brazilië heeft een grote zwarte bevolking. Wat is Lula’s relatie met zwarte mensen? Welke rol speelden zij bij de verkiezingen en daarna?

BM: Lula komt uit een regio van Brazilië, het noordoosten, waarvan de arme inwoners door het rijke zuiden en zuidoosten traditioneel als submensen worden beschouwd, en zijn moeder was zwart. Aangezien we weten, ook uit uw boek Prejudential , dat Afrikaanse afkomst niets garandeert, zal ik me concentreren op de Arbeiderspartij en haar politiek en waarom Lula’s grootste kiezersbasis bij de verkiezingen van dit jaar Afro-Brazilianen waren. De grootste steun van Lula in dalende volgorde van belangrijkheid waren Afro-Braziliaanse vrouwen, Afro-Braziliaanse mannen, mensen van alle etnische groepen die het minimumloon of minder verdienen (ongeveer 70% van de bevolking) en vrouwen van alle sociale klassen.

Er zijn veel klachten over de Arbeiderspartij vanuit de Afro-Braziliaanse bewegingen. Wat op dit moment heel duidelijk is, is dat Lula niet het aantal Afro-Braziliaanse ministers heeft benoemd dat in verhouding staat tot de ongeveer 52% van de totale bevolking. Anderzijds heeft de Arbeiderspartij in de voorlaatste verkiezingscyclus raciale gelijkheid bereikt wat betreft gekozenen. De belangrijkste politieke vooruitgang op het gebied van de mensenrechten tijdens de jaren van de Arbeiderspartij was de invoering van een op klasse en ras gebaseerd systeem van positieve discriminatie. De regering van de Arbeiderspartij stelde 52% van alle plaatsen in het stelsel van gratis openbare universiteiten – dat werd uitgebreid door de bouw van 17 nieuwe openbare universiteiten – open voor leden van de arbeidersklasse, met een klein verschil voor zwarte en inheemse studenten uit de arbeidersklasse. Hierdoor steeg het percentage zwarte studenten in het openbare universitaire systeem van ongeveer 2% sinds zijn aantreden tot meer dan 50% nu. De Arbeiderspartij was minder succesvol in het stoppen van de genocide door politiemoorden op zwarte mensen, voornamelijk mannelijke jongeren, in de buitenwijken van steden. Het strekt de Arbeiderspartij tot eer dat zij in het Congres en de Senaat driemaal grondwetswijzigingen heeft ingediend om de militaire politie af te schaffen, die volgens studies de grootste boosdoener is. Telkens werden de wetsvoorstellen verworpen door de meer conservatieve partijen in de regerende PT-coalitie. De verdwijning van Brazilië van de wereldhongerkaart van de Verenigde Naties en de vermindering van 30 miljoen mensen onder de armoedegrens zijn voorbeelden van maatregelen die het leven van een groot deel van de zwarte bevolking van Brazilië hebben verbeterd.

Topfoto: Aanhangers van Jair Bolsonaro houden op 8 januari 2023 een spandoek vast waarop in het Portugees staat: “Burgerlijke en militaire interventie”, terwijl anderen het Braziliaanse congres bestormen. (Foto: AP)

Brian Mier is correspondent in Brazilië voor TeleSur English, co-redacteur van de site Brasilwire en medepresentator van het Portugese web-tv-programma Globalistas. Redacteur van “Year of Lead: Washington, Wall Street and the New Imperialism in Brazil”. Hij is afkomstig uit Chicago, emigreerde in 1991 naar Brazilië en woont momenteel in Recife.

Gerelateerd (berichten in dit archief):