Ecuador |
feb 2023

Bron: Joe Emersberger 
mintpressnews 16 februari 2023 ~~~

Op 5 februari heeft Revolución Ciudadana (RC5), de politieke partij van de voormalige Ecuadoraanse president Rafael Correa, een linkse politicus die van 2007 tot 2017 in functie was, belangrijke overwinningen behaald in gemeentelijke en regionale verkiezingen.

RC5-kandidaten zegevierden in het hele land, maar het belangrijkst was dat zij werden verkozen tot burgemeesters van de grootste steden van Ecuador: Guayaquil, Quito (de hoofdstad) en Cuenca.
Met name in Guayaquil maakte RC5 een einde aan drie decennia van rechts bewind. Het won ook de prefecturen van de dichtstbevolkte provincies: Guayas en Pichincha. Op 5 februari won zij de meeste verkiezingen voor burgemeesters en prefecten van alle politieke partijen.

De prestaties van Correa: vergeven noch vergeten

Correa, een linkse econoom van beroep, verliet Ecuador voor België na afloop van zijn presidentschap. Hij kan zelfs niet terugkeren naar zijn geboorteland, want in 2020 werd hij (op volledig valse gronden) veroordeeld tot een gevangenisstraf wegens corruptie, voordat hij onlangs politiek asiel kreeg in België. Andere leden van zijn regering zijn met soortgelijke vervolging geconfronteerd; sommigen zijn zelfs gevangen gezet.

De echte misdaden van Correa zijn, in de ogen van de Ecuadoraanse elite, het breken met zowel het neoliberalisme als de traditionele onderdanigheid van Ecuador aan Washington. Zijn prestaties tijdens zijn ambtsperiode verklaren de vervolging, maar ook waarom zijn beweging op 5 februari zo’n opmerkelijke electorale comeback kon maken.

Onder leiding van Correa is de armoede met bijna de helft gedaald. Hij bereikte dat door neoliberale dogma’s, zoals het veronderstelde belang van onafhankelijkheid van centrale banken, volledig overboord te gooien. Tot grote ontsteltenis van Washington liet zijn regering een derde van de buitenlandse schuld van Ecuador in gebreke nadat een commissie had vastgesteld dat een groot deel ervan illegaal was aangegaan. Hij verbeterde drastisch de financiële regelgeving en de belastinginning. Hij verhoogde ook de overheidsinkomsten door voor Ecuador veel betere voorwaarden in de oliecontracten te bedingen. En zijn beleid betrof niet alleen de verbeterde verdeling van olie- en andere inkomsten om de armoede te verminderen; er werd een basis gelegd voor duurzame ontwikkeling door overheidsinvesteringen.

In 2015 was de efficiëntie van de overheidsdiensten in Ecuador volgens de Inter-Amerikaanse Ontwikkelingsbank drastisch verbeterd in vergelijking met andere landen op het Amerikaanse continent. Uit studies van de VN bleek dat de kwaliteit van het Ecuadoraanse onderwijssysteem in 2016 een van de meest verbeterde was. In 2016 noemde het World Economic Forum het wegennet van Ecuador het beste van de regio. Tien jaar eerder stond Ecuador nog op de tiende plaats.

Correa maakte Ecuadors Amerikaanse elite ook woedend door toe te treden tot het economische blok ALBA met Venezuela en Cuba, door in 2009 een Amerikaanse militaire basis uit Ecuador te verdrijven, door een vonnis van 9,5 miljard dollar van het Ecuadoraanse hooggerechtshof tegen Chevron wegens vervuiling krachtig te verdedigen en door Julian Assange politiek asiel te verlenen.

Correa, rechts, houdt de handen vast van Christine Assange, de moeder van Julian Assange, tijdens een bijeenkomst in 2012 in Quito. Martin Jaramillo | AP

Maar van alle prestaties van Correa in zijn ambt, de prestatie die zijn vijanden waarschijnlijk het meest heeft achtervolgd, is de dramatische vermindering van de gewelddadige misdaad die in 2017 is bereikt.

Naast al zijn andere overwinningen in de verkiezingen van 5 februari leidde de partij van Correa een succesvolle campagne voor een “nee” tegen acht voorgestelde grondwetswijzigingen die de rechtse president Guillermo Lasso aan de kiezers had voorgelegd. De voorstellen van Lasso werden verkocht als oplossingen voor een misdaadgolf die sinds het vertrek van Correa catastrofaal is toegenomen. Alle acht voorstellen van Lasso werden door de kiezers verworpen met marges van drie tot zestien punten, afhankelijk van de vraag.

Een belangrijke grafiek die de westerse media hebben genegeerd

De verkiezingsresultaten zijn gemakkelijk te verklaren door een enkele grafiek die het moordcijfer van Ecuador toont van 1980 tot 2021. De grafiek, die laat zien welke president in elk jaar in functie was, werd geciteerd door de Ecuadoraanse econoom en politiek analist David Villamar. De gegevens zijn afkomstig van verschillende officiële bronnen in Ecuador. De gegevens van de Wereldbank laten een soortgelijk verhaal zien.

Tijdens de ambtsperiode van Correa (januari 2007-mei 2017) kende Ecuador een spectaculaire en ongekende daling van het aantal moorden met tweederde. Nadat Correa zijn ambt had neergelegd en rechtse regeringen het roer hadden overgenomen, nam het aantal moorden weer net zo dramatisch toe. Als de bovenstaande grafiek wordt bijgewerkt voor 2022, is het nog dramatischer; het moordcijfer steeg volgens InSight Crime tot 25,9 per 100.000 in 2022 – een historisch hoogtepunt voor Ecuador. Toen Correa in 2017 zijn ambt neerlegde, was het 5,8 per 100.000 – een van de laagste in Latijns-Amerika. Nu is het een van de hoogste.

Zelfs als je gelooft (ten onrechte, zoals ik later zal uitleggen) dat Correa gewoon geluk had – dat factoren die geen verband houden met zijn beleid de daling van het aantal moorden tijdens zijn ambtstermijn verklaren – is het nog steeds onvergeeflijk oneerlijk om de lezers er niet over te informeren. Reuters, in een verslag van Alexandra Valencia uit Quito dat door U.S. News, Al-Jazeera en anderen werd overgenomen, maakte er geen melding van, evenmin als artikelen over de verkiezingsuitslag in BBC News, Washington Post of de Financial Times.

De grafiek werd niet gemist. Hij werd genegeerd.

Hoe konden nieuwszenders met veel middelen het gemist hebben? Men zou kunnen veronderstellen dat ze de Correaïsten gewoon negeerden en enkel luisterden naar wat rechtse mensen in Ecuador zeiden. Dat zou het patroon volgen van de berichtgeving over Ecuador in de westerse media sinds het vertrek van Correa in 2017. Ik heb op dat patroon gewezen in artikelen voor FAIR.org in de afgelopen vijf jaar. Maar in dit geval verklaart de gewoonte om alleen naar rechts te luisteren niet de leugens van de westerse media over de verkiezingsuitslag.

Het feit dat Ecuador zeer veilig werd onder Correa (en vervolgens zeer onveilig na zijn vertrek) was zo onmiskenbaar en ongemakkelijk voor rechtse mensen, zoals de prominente Ecuadoraanse journalist Carlos Vera, dat ze hun toevlucht namen tot wilde verklaringen daarvoor. Bijvoorbeeld, in januari tweette Vera dat,

Onder Correa werden de drugsbendes niet ontbonden vanwege een stilzwijgende overeenkomst: “Je mag door, mits je niet doodt. En ze verdeelden het land. Vandaag kunnen ze niet passeren…”

In Vera’s theorie toont de snel stijgende geweldsdelicten de slechtheid van Correa en de deugdzaamheid van Lasso. Lasso zelf heeft dezelfde absurde theorie gepropageerd. Vorig jaar beweerde Lasso tegenover verslaggevers dat Correa in wezen tegen criminelen zei: “veroorzaak geen problemen voor mij op straat en ga maar door met je drugs- en mensenhandel”.

Ondanks een medialandschap in Ecuador dat Correa sinds 2017 meedogenloos belastert, slaagde Lasso er niet in de meerderheid van de kiezers te overtuigen. En de stilte van de westerse media over deze kwestie, suggereert dat ze ook niet overtuigd waren, of stonden te popelen om die onzinnige theorie uit te zenden aan een internationaal publiek.

Het artikel van Alexandra Valencia van Reuters promootte subtiel een van Lasso’s referendumvoorstellen die de uitlevering van Ecuadorianen mogelijk zou hebben gemaakt: “Hoewel de praktijk nieuw zou zijn voor Ecuador, gaan Latijns-Amerikaanse landen, waaronder Colombia en Mexico, vaak in op uitleveringsverzoeken van de Verenigde Staten en andere landen.” Maar mensen uitleveren was ongrondwettelijk toen onder Correa de gewelddadige misdaad drastisch afnam. Het is ook een slecht argument omdat Colombia en Mexico tot de meest onveilige landen in de regio behoren.

Anti-Correa demonstranten vallen de politie aan bij het regeringspaleis in Quito, Ecuador, 13 augustus 2015. Foto | AP

Joe Parkin Daniels van de Financial Times was nog agressiever oneerlijk. Zo schrapte hij uit de recente geschiedenis van Ecuador de enorme afname van gewelddadige criminaliteit die onder Correa plaatsvond:

Tijdens de tienjarige ambtsperiode van Correa vanaf 2007 heeft Ecuador 18 miljard dollar aan leningen van China opgenomen om een hausse aan overheidsuitgaven te financieren. Het land nam afstand van de VS en Correa voerde felle aanvallen uit op vermeende tegenstanders. Na zijn aftreden wegens toenemende juridische problemen ging Correa in ballingschap in België. In 2020 veroordeelde een rechter hem bij verstek tot acht jaar gevangenisstraf wegens het aannemen van steekpenningen.”

Als je afgaat op Joe Parkin Daniels account, zou je geloven dat alles wat Correa deed toen hij in functie was onverantwoordelijk schulden maakte, tegenstanders vervolgde en steekpenningen aannam. Niets van dat alles is waar. Merk op hoe de passage negeert dat Correa’s veroordeling was gebaseerd op een theorie dat hij een “psychische invloed” uitoefende op elke ambtenaar die steekpenningen aannam, een juridische gruwel die rechtstreeks voortvloeide uit de ongrondwettelijke vernietiging van Ecuador’s rechtssysteem nadat Correa zijn ambt verliet. Interpol’s veelvuldige weigeringen van pogingen om Correa uit te leveren werden ook niet vermeld. Correa is ook niet naar België gevlucht na zijn aftreden. Toen hij nog in functie was, had hij vaak aangekondigd dat hij met zijn vrouw, die uit België komt, naar België wilde verhuizen om haar compensatie te bieden voor alle jaren die zij in Ecuador heeft doorgebracht, weg van haar familie.

Bovendien is het al jaren geleden dat Correa in staat was een van de dingen te doen die Joe Parkin Daniels ten onrechte beweert: openbare middelen verspillen, tegenstanders vervolgen of steekpenningen aannemen. Vandaag kan hij niet eens terugkeren naar Ecuador. Hoe kon zijn partij Lasso dan vernederen bij de verkiezingen zoals op 5 februari? Zonder zelfs maar details te kennen, bezwijkt het verhaal van de verslaggever van de Financial Times onder het gewicht van die realiteit.

Een onthullende uitzondering op de oneerlijkheid van de media

Een uitzondering op de oneerlijkheid over de recente geschiedenis van Ecuador kwam van Courthouse News: een in de VS gevestigd nieuwsagentschap dat zich richt op advocaten en advocatenkantoren. Het verstrekte onderstaande grafiek van de moorden in Ecuador sinds 2000. Het artikel vermeldde ook de afwijzing door Interpol van de pogingen van Ecuador om Correa uit te leveren.

Uit bovenstaande grafiek blijkt dat alleen al in 2022 Ecuador ongeveer 2500 meer moorden had dan het geval zou zijn geweest als het aantal moorden op het niveau was gebleven dat het had toen Correa in 2017 aftrad. Bovendien is het aantal moorden in buurland Colombia niet gestegen sinds het vertrek van Correa. Het is stabiel sinds 2017, in tegenstelling tot Ecuador. Hoewel het aannemelijk is dat het delen van een grens met het door geweld geteisterde Colombia Ecuador altijd onveiliger heeft gemaakt dan anders het geval zou zijn geweest, is het moordcijfer in Ecuador in de decennia voor het aantreden van Correa voortdurend gestegen terwijl dat van Colombia aanzienlijk daalde, zij het vanaf een zeer hoog niveau.

Sommige mensen die ik online tegenkwam, gaven de migratie uit Venezuela na 2017 de schuld van de stijging van het aantal moorden in Ecuador. Naast xenofobie is er een groot probleem met die stelling, namelijk dat er sinds 2017 geen piek is geweest in het aantal moorden in Colombia, ondanks het feit dat Colombia het land is dat de afgelopen jaren verreweg de meeste Venezolaanse migranten heeft ontvangen.

De Ecuadoraanse econoom David Villamar heeft enkele redenen uiteengezet waarom Correa erin geslaagd is van Ecuador een van de veiligste landen in de regio te maken. Onder Correa hebben strenge tests van de politie op mogelijke banden met de misdaad een vijfde van de agenten uit de rangen gezuiverd en een derde van de sollicitanten bij de politie. Na zijn vertrek werden de tests sterk afgezwakt. De betrokkenheid van de Ecuadoraanse politie bij ophefmakende misdaden vorig jaar bracht de gevolgen daarvan pijnlijk aan het licht.

Een andere factor waarop Villamar wees, was de vermindering van de achterstand in onopgeloste rechtszaken onder Correa. In slechts twee jaar tijd ging het aantal onopgeloste zaken van 3 miljoen naar 200.000. Een enorme aderlating voor het rechtssysteem die werd weggewerkt. Correa’s regering investeerde ook veel in de uitbreiding en modernisering van de infrastructuur van het rechtssysteem.

Dit alles hing samen met Correa’s afwijzing van het neoliberalisme. Tijdens zijn decennium daalde het wantrouwen van het publiek in de politieke instellingen van Ecuador tot een historisch laag niveau in vergelijking met de rest van Latijns-Amerika. Dat werd allemaal ongedaan gemaakt toen de lievelingen van de westerse media (natuurlijk ook de lievelingen van de Amerikaanse regering) het overnamen. Geen wonder dat we er niets over horen.

Toch lijkt het erop dat de rechtse media in Ecuador en daarbuiten na de nederlaag van Lasso bij het referendum hun stilzwijgen over ernstige beschuldigingen van corruptie tegen Lasso hebben verbroken. Lasso maakt nu openlijk ruzie met de procureur-generaal en probeert onderzoeken tegen zijn regering te dwarsbomen. Misschien is Lasso eindelijk te zeer in diskrediet geraakt om door de Ecuadoraanse en buitenlandse media te worden gesteund.

Topforo: Illustratie door MintPress News

Joe Emersberger is een Canadese ingenieur en UNIFOR-lid met Ecuadoraanse roots. Hij schrijft voornamelijk voor Telesur English en Znet.