peru |
apr 2023
Bron: Tanya Wadhwa 
peoples dispatch 18 april 2023 ~~~

De stap om een van de belangrijkste strategische hulpbronnen van het land te privatiseren is door de inheemse gemeenschap en linkse bewegingen in brede kring afgewezen.

De Peruaanse minister van Energie en Mijnen Óscar Vera [ongekozen lid van het coupregime – red], kondigde op 10 april in een persconferentie aan dat het [coup-]regime van de de facto president Dina Boluarte op het punt staat vergunningen te verlenen aan een Canadese mijnbouwdochteronderneming voor lithiumexploratie in de zuidelijke regio Puno, nabij de grens met Bolivia. Vera meldde ook dat de autoriteiten werken aan een verkorting van de goedkeuringsprocedure voor kopermijnprojecten van ongeveer twee jaar tot ongeveer zes maanden.

Het mijnbouwbedrijf Macusani Yellowcake, eigendom van het Canadese bedrijf Plateau Energy Metals, dat sinds 2021 een dochteronderneming is van American Lithium, heeft ook een vergunning voor uraniumwinning in Macusani, Peru.

Een dag na Vera’s aankondiging hielden inheemse leiders uit 14 regio’s van Peru een persconferentie om het besluit publiekelijk te veroordelen. De leiders beweren dat de aankondiging van de regering ernstige risico’s inhoudt voor 10 miljoen mensen die door giftige metalen worden getroffen.

Tijdens de persconferentie, georganiseerd door het Nationaal Platform voor mensen die zijn getroffen door metalen, metalloïden en andere giftige chemische stoffen in de hoofdstad Lima, waarschuwde Félix Suasaca Suasaca, algemeen secretaris van de organisatie en een inheemse leider uit de regio Puno, dat de bevolking van de regio de winning van lithium niet zal toestaan zonder een voorafgaand sociaal akkoord met de inwoners.

“Zolang de bevolking van Puno het niet aanvaardt, zal lithium niet worden gewonnen,” zei Suasaca, die samen met andere leiders naar Lima kwam om uiting te geven aan de afwijzing van de inheemse gemeenschappen.

Suasaca riep op tot nationalisatie van de lithiumindustrie in Puno, zodat de bevolking van Peru profiteert van de exploitatie. “Lithium moet worden getransformeerd, geïndustrialiseerd in Puno, de raffinaderijen moeten worden gebouwd in Puno…het budget moet worden gericht op de regio Puno. We zijn niet tegen mijnbouw, maar de industrialisatie moet hier gebeuren. De ruwe mineralen moeten worden geïndustrialiseerd in Peru, niet geleverd aan een ander land. Wie maken we rijk? Een ander land. En Peru dan?” vroeg hij.

De inheemse leider verwierp ook de vervolging van milieuactivisten in het land en veroordeelde het gebrek aan naleving van de richtlijnen die zijn opgesteld ter bescherming van het milieu en de gezondheid van de bevolking in de gebieden die door de winning van koolwaterstoffen en mineralen worden getroffen.

“Zij (buitenlandse mijnbouwbedrijven) laten ons alleen achter met vervuiling. Alle ministeries, de regionale, provinciale en districtsregeringen moeten zich houden aan het Multisectoraal Plan voor de zorg voor degenen die zijn getroffen door giftige metalen als gevolg van deze exploitatie. Veel gebieden zijn getroffen en vervuild door grootschalige, onverantwoorde mijnbouwactiviteiten”, aldus Suasaca.

“Wij, de leiders, worden gecriminaliseerd, door de huidige sociaal-politieke situatie waarin we verkeren, door de afzetting van de heer Castillo en door de dictator Dina Boluarte, en door dit congres dat niet geïnteresseerd is in het milieu. Wij zijn geen terroristen, wij zijn verdedigers van de mensenrechten en het milieu, wij zijn legitieme leiders,” voegde hij eraan toe.

In dit verband benadrukte de leider dat de organisatie het multisectorale plan naar elk van de regionale regeringen zal sturen, samen met een lijst van getroffen gebieden, zodat de regeringen weten waar dit plan moet worden uitgevoerd.

“De reactivering van de winningsindustrie mag geen excuus zijn om een einde te maken aan de bescherming van het milieu en het menselijk leven. De aankondigingen van de minister van Economie om een einde te maken aan de zogenaamde ‘toestemmingen’ weerspiegelen de prioriteiten van de regering”, benadrukten inheemse leiders uit 14 regio’s.

Ook Rubén Apaza Añamuro, woordvoerder van de Raad van Inheemse autoriteiten Mallkus, Jilaqatas en Mama Tallas van de regio Puno, uitte op 12 april het ongenoegen van de inheemse gemeenschappen over de pogingen van de de facto regering om lithium te privatiseren. Apaza Añamuro zei ook dat “de natuurlijke hulpbron het departement niet zal verlaten zonder eerst industrieel te worden bewerkt”.

Hij herinnerde eraan dat tijdens een recente bijeenkomst van inheemse autoriteiten is overeengekomen om lithium te verklaren als een natuurlijke hulpbron die toebehoort aan de Quechua en Aymara volkeren van de regio Puno, en om de soevereiniteit ervan op te eisen. In dit verband voegde de leider eraan toe dat “wij niet tegen mijnbouw zijn, maar dat aan de voorwaarden moet worden voldaan, wij kunnen niet toestaan dat onze natuurlijke hulpbronnen verder worden weggegeven.”

Hij benadrukte dat hulpbronnen zoals lithium aan de regio toebehoren, dus als er geen maatschappelijke vergunning voor wordt verleend, mogen ze niet worden geëxploreerd of geëxploiteerd.

Politieke analisten hebben gewezen op de overeenkomsten tussen de de-facto-regering van Dina Boluarte in Peru en de voormalige de-facto-regering van Jeanine Áñez in Bolivia. Boluarte en Áñez kwamen aan de macht na staatsgrepen onder impuls van rechtse krachten en de conservatieve oligarchie, en binnen enkele maanden na hun aantreden namen zij maatregelen om de lithiumreserves in hun respectieve landen te privatiseren. Uitgaande van het verzet dat de Bolivianen tussen november 2019 en 2020 tegen het regime van Áñez voerden, waardoor de democratie in Bolivia uiteindelijk werd hersteld, hopen de analisten op een soortgelijk lot voor de regering-Boluarte.

Sinds 7 december 2022, de dag waarop de democratisch gekozen linkse president Pedro Castillo door het door rechts gedomineerde Congres in een wetgevingscoup werd afgezet en vervolgens werd gearresteerd, zijn honderdduizenden mensen in heel Peru de straat op gegaan. Zij eisen de onmiddellijke vrijlating van Castillo, het aftreden van voormalig vice-president Boluarte, sluiting van het Congres, vervroegde algemene verkiezingen voor het eind van het jaar en een referendum over een grondwetgevende vergadering die een nieuwe grondwet moet opstellen.

Puno was de afgelopen maanden een van de regio’s met het grootste aantal demonstraties tegen de regering en het Congres.

Dagen na zijn gedwongen verwijdering en arrestatie, op 15 december 2022, veroordeelde Castillo in een op zijn Twitter-account gedeelde brief de betrokkenheid van de Verenigde Staten bij de staatsgreep tegen hem, en gaf hij aan dat de reden daarvoor de grote koperreserves van het land waren. In februari concludeerde hij dat het de lithiumreserves van het land waren waar de VS en haar bondgenoten eigenlijk op uit waren.

“In Puno wilden mijn regering en ik het Camisea Gas project en lithium uit de regio redden. Het hele probleem heeft te maken met lithium. Het imperialisme wil lithium en mijn regering wilde lithium aan het volk geven,” zei de gevangengenomen Castillo in een interview met El Salto in februari.

Lithium is wereldwijd gewild voor de productie van batterijen en dit maakt het een zaak van geopolitiek belang, vooral in een zo omvangrijke vindplaats als die van Puno, die Argentinië, Chili en Bolivia zou kunnen verdringen in de productie van lithium in Latijns-Amerika.

Topfoto: Dina Boluarte sprak op 12 april de natie toe om de acties van haar regering sinds 7 december te evalueren. Foto: Twitter