Venezuela |
mei 2024
Bron: Roger D. Harris 
counterpunch 22 mei 2024 ~~~

Solidariteitsactivist Roger Harris analyseert de pogingen van de VS in de aanloop naar de komende verkiezingen om het leiderschap in Venezuela te veranderen.

Ondanks alle ophef over “vrije en eerlijke verkiezingen” in Venezuela door de Amerikaanse regering, negeren haar sycofante mediabedrijven opzettelijk de olifant in de kamer – namelijk de zogenaamde sancties die ontworpen zijn om het leven zo miserabel te maken dat het volk zal instemmen met Washingtons plan voor ‘regime change’.

Zoals Foreign Policy het zegt: “De Venezolaanse president Nicolás Maduro vindt zijn politieke overleving belangrijker dan het economische welzijn van zijn land.” Vertaald vanuit Washington-speak is de Amerikaanse regering de Venezolaanse kiezers aan het chanteren met, in de woorden van Foreign Policy, “de dreigende dreiging” van het voortzetten van unilaterale dwangmaatregelen tenzij ze tegen de zittende president stemmen bij de presidentsverkiezingen op 28 juli.

De New York Times meldt dat een overwinning van Maduro “de armoede zal doen toenemen”, waarbij gemakshalve wordt verzwegen dat de oorzaak de verscherping van de Amerikaanse sancties zal zijn. Typisch voor dergelijke berichtgeving is dat het artikel Maduro de schuld geeft van de “erbarmelijke” economische situatie, maar pas in de 25e paragraaf wordt er terloops verwezen naar de Amerikaanse sancties.

Dergelijke electorale inmenging van buitenaf door het gebruik van sancties is ordes van grootte groter dan de vermeende “Russiagate” inmenging in de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2016. Washington laat er geen misverstand over bestaan dat het de bedoeling is om het Venezolaanse volk te straffen voor het kiezen van een regering die niet naar zijn zin is. Zonder enige schaamte of ironie noemt het ministerie van Buitenlandse Zaken deze intimidatie “bevordering van de democratie”.

De hybride oorlog van de VS tegen Venezuela

Zoals gedocumenteerd door Venezuelanalysis, zijn de Amerikaanse sancties tegen Venezuela “een oorlog zonder bommen”. Deze acties, die door de Verenigde Naties correcter economische dwangmaatregelen worden genoemd, doden de Venezolanen. Nooit vermeld in de bedrijfspers is dat deze unilaterale maatregelen een vorm van collectieve straf zijn, die als illegaal wordt beschouwd onder internationaal recht.

De meer dan 930 sancties van de VS zijn ontworpen om de Venezolaanse economie te laten crashen en vooral om elk herstel te voorkomen. Aanvankelijk slaagden ze in de eerste doelstelling en, even belangrijk, faalden ze in de tweede.

Het tweepartijdige (democraten en republikijnen) offensief werd in 2015 ingezet door president Obama, die op ongeloofwaardige wijze “een nationale noodtoestand afkondigde met betrekking tot de ongewone en buitengewone dreiging voor de nationale veiligheid” die Venezuela vormt. (Let wel, geen van de corporate pers onderwierp deze buitengewone bewering aan enige vorm van onderzoek). Dwangmaatregelen werden opgevoerd door president Trump, gericht op de vitale Venezolaanse olie-industrie. Naadloos zette president Biden de “maximale druk”-campagne voort met kleine aanpassingen, voornamelijk bedoeld om Amerikaanse en selecte buitenlandse zakelijke belangen te bevoordelen.

Als gevolg hiervan beleefde Venezuela de grootste economische recessie in vredestijd in de recente wereldgeschiedenis. De instortende economie kreeg te maken met een inflatie van drie cijfers, opnieuw de hoogste ter wereld. Ongeveer zeven miljoen economische vluchtelingen ontvluchtten het land.

De VS ging door met andere maatregelen voor “hybride oorlogvoering”, waaronder de erkenning van Juan Guaidó als de zelfbenoemde “interim-president” van Venezuela in 2019. De toen 35-jarige ultrarechtse Amerikaanse veiligheidsagent had zich nog nooit kandidaat gesteld voor een nationale functie en was op dat moment onbekend bij meer dan 80% van de bevolking. Toch erkenden zo’n vijftig bondgenoten van de VS aanvankelijk zijn regering.

Sinds de staatsgreep van 2002, die slechts 47 uur duurde, worden er nog steeds door de VS gesteunde staatsgrepen gepleegd. Een van de recente capriolen was de operatie ” bay of piglets ” in 2020. Biden repatrieerde onlangs twee van de Amerikaanse huurlingen die bij die mislukte coup gevangen waren genomen, in een gevangenenruil die resulteerde in de vrijlating van de Venezolaanse diplomaat Alex Saab.

Volgens de Venezolaanse regering worden er nog steeds pogingen tot staatsgrepen ondernomen. Het officiële beleid van de VS met betrekking tot dergelijke buitenwettelijke maatregelen is “plausibele ontkenning”.

Venezuela biedt succesvol weerstand

Tegen alle verwachtingen en de meeste voorspellingen in, heeft president Maduro het Venezolaanse staatsschip tegen de ongunstige wind in gekeerd. Tegen het einde van 2023 had Venezuela 11 kwartalen van opeenvolgende groei geboekt na jaren van economische krimp. De groei van het BBP tijdens de eerste vier maanden van 2024 overtrof de prognoses van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) en wordt geschat op 4% voor het jaar, vergeleken met IMF-cijfers voor de VS van 2,7% en China van 4,6%.

Op het diplomatieke front erkennen alleen de VS, Israël en een handvol andere vazallen uit Washington nog steeds niet de democratisch gekozen regering van Venezuela. Zelfs de door de VS gesteunde oppositie in Venezuela heeft zelf afscheid genomen van het presidentschap van Guaidó.

Tot voor kort diende Colombia (toen een vijandige VS-cliëntstaat) als lanceerbasis voor paramilitaire invallen aan de westgrens van Venezuela. In 2022 verving president Gustavo Petro, de eerste linkse president in de geschiedenis van Colombia, de rechtse Iván Duque. Het jaar daarop verving de vriendelijke Luiz Inácio Lula da Silva de vijandige regering van Jair Bolsonaro in Brazilië aan de zuidgrens van Venezuela.

Ondertussen zijn progressieve regionale regeringen zoals het Mexico van Andrés Manuel López Obrador Venezuela blijven steunen. Het belangrijkste is dat Venezuela de banden met China, Rusland en Iran heeft aangehaald, wat duidt op een verschuiving van de wereldorde in de richting van multipolariteit. Dit heeft op zijn beurt de vijandigheid van de VS alleen maar versterkt.

Lessen uit de verkiezingsnederlaag van de Sandinisten in Nicaragua in 1990

De huidige omstandigheden in Venezuela, in de aanloop naar de presidentsverkiezingen in juli, vertonen enkele parallellen met een vergelijkbare situatie in Nicaragua in 1990. In 1979 wierpen de Sandinisten de door de VS gesteunde Somoza-dictatuur in Nicaragua omver. Bij de presidentsverkiezingen van 1990 leken de peilingen gunstig voor de herverkiezing van Daniel Ortega van hun FSLN-partij.

Iedereen, inclusief de president van de VS, die erop gebrand was om de Nicaraguaanse revolutie omver te werpen, verwachtte een Sandinistische overwinning, volgens het boek van Dan Kovalik over Nicaragua. Maar de stemming was ongunstig en resulteerde in zeventien jaar neoliberale regressie.

Zowel het ministerie van Buitenlandse Zaken als de Amerikaanse ambassadeur in Managua hadden het overduidelijk gemaakt dat de Nicaraguanen maar beter “juist” konden stemmen, anders zou de door de VS gesponsorde contra-oorlog doorgaan. De Contra’s waren huurlingen, grotendeels gerekruteerd uit Somoza’s voormalige leger, die een gewapende terreurcampagne tegen de bevolking voerden.

Bovendien lag het land onder Amerikaanse economische sancties en leed het onder hyperinflatie. Brian Willson, die zijn benen verloor tijdens zijn burgerlijke ongehoorzaamheid tegen de Amerikaanse Contraoorlog in Nicaragua, rapporteerde dat de VS tijdens de verkiezingen van 1990 oppositiepartijen en NGO’s financierden. De CIA alleen al gaf $28-30 miljoen uit. Willson concludeerde dat de VS “de verkiezingen van 1990 in Nicaragua heeft gekocht”.

Vooruitzichten voor de Venezolaanse presidentsverkiezingen

Hoewel Venezuela niet belegerd wordt door door de VS betaalde huurlingen zoals Nicaragua, is het land wel onderworpen aan de hybride oorlog van Washington, die bestaat uit dwingende economische maatregelen, financiering van oppositiekrachten, internationale diplomatieke strijd en geheime acties.

In februari oordeelde de Amerikaanse inlichtingendienst dat het “onwaarschijnlijk is dat Maduro de presidentsverkiezingen van 2024 zal verliezen”. Een opiniepeiling van Encuesta Nacional Ideadatos van 3 mei meldde een voorkeur van 52,7% voor Maduro. Andere peilingen geven de voorkeur aan oppositiekandidaat Edmundo González van het Unitary Platform, die naar verluidt samenwerkt met de CIA.

Het is niet meer dan normaal dat er binnen de Chavista-kern – zij die de Bolivariaanse Revolutie van Hugo Chávez en zijn huidige vaandeldrager Nicolás Maduro steunen – een zekere mate van vermoeidheid heerst. De Venezolaanse politieke commentator Clodovaldo Hernández noemt de voortdurende problemen van ontoereikende gezondheidszorg, salarissen en pensioenen die geen gelijke tred hebben gehouden met de inflatie, onregelmatige elektriciteit, onvolledig aangepakt corruptie en disfunctionele politie en justitie, die allemaal een onevenredig grote impact hebben op de Chavista-basis van armen en werkenden. Hoe dit zich zal vertalen op 28 juli is onzeker.

De propagandacampagne van de Amerikaanse staat en zijn stenografen in de pers om het verkiezingsproces in Venezuela te delegitimeren wordt steeds intensiever. De Amerikaanse “”newspaper of record”” meldt bijvoorbeeld dat “de laatste concurrerende verkiezing in 2013 werd gehouden”. Niet “geschikt om te drukken” is het nieuws dat de presidentiële termijn zes jaar is, of dat de VS de oppositie letterlijk opdroeg om zich niet verkiesbaar te stellen in 2018. De belangrijkste oppositiekandidaat van dat moment, Henri Falcón, werd bedreigd met sancties toen hij ervoor koos om de eis van Washington te negeren.

Alleen al het feit dat een van de door de VS gesteunde oppositie deelneemt aan de komende verkiezingen in plaats van deze te boycotten, geeft aan dat ze niet langer rekenen op een buitenparlementaire omverwerping van de regering. Dit is op zich al een belangrijke overwinning voor de Chavistas.

Roger Harris zit in het bestuur van de Task Force on the Americas, een 32 jaar oude anti-imperialistische mensenrechtenorganisatie.

Gerelateerd (berichten in dit archief:)